Na początku stycznia 2017 odbyło się uroczyste rozstrzygnięcie konkursu EkoKarlik, organizowanego od 2015 roku przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Konkurs skierowany jest do przedsiębiorców i spółdzielni, samorządów terytorialnych i firm z województwa śląskiego, a jego celem jest promocja etyki ekologicznej, pokazanie różnorodności eko-rozwiązań i zachęcenie do działania na rzecz ochrony środowiska. Laureaci nie otrzymują nagród finansowych, lecz statuetkę EkoKarlika oraz możliwość posługiwania się logo konkursu i zdobytym tytułem.
Zwycięzcami ostatniej edycji zostali: gmina Tworóg, gmina Chybie, Jastrzębski Zakład Wodociągów i Kanalizacji SA, Regionalna Izba Przemysłowo-Handlowa w Gliwicach, Sunex SA w Raciborzu, Zabrzańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Zakład Budynków Miejskich w Bytomiu i Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Luiza w Zabrzu. W konkursie wygrywają ci, którzy nie mają nałożonych kar z tytułu naruszenia wymogów ochrony środowiska, wywiązują się z obowiązku uiszczania opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska, w ciągu ostatnich 3 lat realizowali eko-inwestycje, dobrowolnie podejmują inicjatywy promocyjne i działania z zakresu edukacji ekologicznej wśród pracowników i otoczenia.
Pamiątkowe zdjęcia z uroczystości wręczenia EkoKarlików. Fot. WFOŚiGW w Katowicach
WALKA ZE SMOGIEM
W styczniu tego roku jakość powietrza była najgorsza od lat, zwłaszcza w Katowicach, Gliwicach, Zabrzu, Sosnowcu, Tychach, Rybniku i Raciborzu. Wpływ na to miały utrzymujące się niskie temperatury, powodujące konieczność intensywnego ogrzewania budynków. No i brak wiatru. W niektórych miejscach normy zanieczyszczeń przekraczały 1000%! W Rybniku z powodu smogu zawieszono zajęcia w szkołach i przedszkolach. Brudne powietrze dało się we znaki także mieszkańcom Podbeskidzia, zwłaszcza Żywca i Bielska-Białej.
W nich nadzieja! Rośnie pokolenie ambasadorów czystego powietrza na Śląsku. Katowicki Alarm Smogowy i pierwszoklasiści ze Szkoły Podstawowej STO zorganizowali happening przeciwko smogowi. Fot. www.polskialarmsmogowy.pl
Pył zawieszony i zawarte w nim szkodliwe związki mogą prowadzić do śmierci, wywołując m.in. nowotwory i choroby serca. W dniach alarmu smogowego, kiedy trujących substancji z kominów nie rozwiewał wiatr, liczba zgonów w aglomeracji śląskiej była wyższa o 6%, a zgonów z powodu chorób serca i naczyń o 8%.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach od lat walczy ze smogiem. Specyficzna sytuacja w regionie (przekroczenia stężeń pyłu zawieszonego i benzoalfapirenu w całym województwie) powoduje, że połowa wszystkich środków, jakimi dysponuje Fundusz jest kierowana na ochronę atmosfery. WFOŚiGW dofinansowuje zadania związane z ograniczeniem niskiej emisji, zwiększeniem efektywności wytwarzania i użytkowania energii oraz wspiera odnawialne źródła energii. Pracownicy Funduszu rozpatrują rocznie kilkaset wniosków dotyczących ochrony atmosfery. Są to zarówno inwestycje o zasięgu lokalnym, jak i duże przedsięwzięcia. Rocznie na ten cel trafia od stu kilkudziesięciu do ponad dwustu mln zł. Walka z zanieczyszczeniami pyłowo-gazowymi przynosi konkretne efekty. Emisja pyłu do atmosfery zmniejszyła się o ponad 48 tys. ton, dwutlenku siarki o ponad 35 tys. ton, dwutlenku węgla o ponad 1.394 tys. ton. WFOŚiGW w Katowicach jako pierwsza instytucja w kraju od 2002 roku wspiera wdrażanie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE), w ramach którego gminy woj. śląskiego mogą ubiegać się o dofinansowanie na zadania związane z ograniczeniem niskiej emisji. Gminy pośredniczą między Funduszem a mieszkańcami, którzy mogą korzystać z tego programu, wymieniając źródła ciepła (piece i kotły) na nowsze. Obecnie w PONE uczestniczy 79 gmin. Fundusz podpisał 277 umów z samorządami o dofinansowanie. Efektem rzeczowym tych programów jest modernizacja ponad 18 tys. lokalnych kotłowni w domach jednorodzinnych, zabudowa prawie 6 tys. solarów, a w przypadku części budynków także ich termoizolacja.
Oczywiście to nie koniec walki ze smogiem. Andrzej Pilot, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, uważa, że trzeba wyposażyć instytucje i samorządy w odpowiednie instrumenty prawne dotyczące trzech obszarów. – Chodzi o to czym palimy, w czym palimy i kontrolę tego, co ludzie robią w swoich kotłowniach. Bez tego i bez wyeliminowania najgorszych pieców oraz paliw nie będziemy mogli mówić o zlikwidowaniu niskiej emisji – stwierdził Andrzej Pilot.
Zakaz stosowania węgla brunatnego, mułów, flotokoncentratów i wilgotnego drewna, wymiana starych kotłów na bardziej ekologiczne, darmowe przejazdy pociągami Kolei Śląskich – takie rozwiązania po ostatniej zimie chcą wprowadzić władze województwa śląskiego w celu poprawy jakości powietrza.
Skąd się bierze smog?
Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza jest niska emisja, czyli spaliny pochodzące z kotłów i pieców na paliwa stałe w gospodarstwach domowych. Sytuację dodatkowo pogarsza spalanie śmieci i złej jakości węgla w urządzeniach niespełniających żadnych norm emisji spalin. Szacuje się, że w kraju używanych jest ok. 3 mln „kopciuchów”.To one w 52% są głównym źródłem emisji pyłu zawieszonego PM10 (przemysł 17%, transport drogowy 10%). Niska emisja jest w 87% winna także emisji rakotwórczego benzoalfapirenu.
Obszary chronione – oznaczone
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska zakończyła kolejny etap znakowania terenów chronionych w woj. śląskim. Było to możliwe dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W regionie nie brakuje obszarów cennych przyrodniczo, jednak nie wszyscy wiedzą, jak trzeba się tam zachować. Katowicka RDOŚ od lat prowadzi akcję znakowania terenów chronionych i właśnie zakończył się jej kolejny etap – instalowania 90 tablic. Pięć obszarów Natura 2000 i dziewięć rezerwatów przyrody oznakowano tablicami urzędowymi, a w sześciu rezerwatach stanęły tablice informujące o zakazach obowiązujących na ich terenie. Projekt ma zwrócić uwagę mieszkańców gmin sąsiadujących z ostojami i turystów na znaczenie ekologiczne wyodrębnionych środowisk oraz zwiększenie świadomości społecznej na temat form ochrony przyrody w regionie. Tablice informacyjne opracowane przez RDOŚ ustawione zostały w miejscach o dużej aktywności turystycznej. W formie zrozumiałych piktogramów i krótkich informacji pouczają, jakie zakazy obowiązują na danym terenie oraz przedstawiają mapy rezerwatów i ich otoczenia.
Fot. www.katowice.rdos.gov.pl
Rezerwaty przyrody oznakowane tablicami urzędowymi to Łężczok, Babczyna Dolina, Ochojec, Las Murckowski, Dolina Żabnika, Szachownica, Stawiska, Modrzewiowa Góra i Hubert. Tablice informacyjne ustawiono w rezerwatach Babczyna Dolina, Ochojec, Las Murckowski, Dolina Żabnika, Ruskie Góry i Hubert. Obszary Natura 2000, oznakowane tablicami urzędowymi, to: Dolina Górnej Pilicy, Lemańskie Jodły, Lipienniki w Dąbrowie Górniczej, Pustynia Błędowska i Stawy w Brzeszczach.
Zagrajmy w zielone Lady’s Club nr 1 (46) 2017
