Zgodnie z tradycją, Zysk i S-ka Wydawnictwo przygotowało na nadchodzące święta kolejny angielski kryminał w najlepszym stylu, ze Złotej Ery Powieści Detektywistycznej. Jego autorką jest Susan Gilruth – pisząca pod pseudonimem literackim Susannah Margaret Godley, która w latach 1951-1963 opublikowała siedem powieści kryminalnych i detektywistycznych.
„Zagadka świątecznej zbrodni” (znana również pod tytułem „Śmierć w zasadzce” – oryg. „Death in Ambush”) ukazała się w 1952 roku i należy do najlepszych w jej dorobku. Obecnie została po raz pierwszy wznowiona. To prawdziwa perełka do odkrycia przez nowe pokolenie czytelników. Jak twierdzą brytyjscy krytycy, powieść Susan Gilruth nawiązuje do twórczości Margery Allingham i Cyrila Hare’a, pisarzy, którzy rozumieli, że prawdziwe tajemnice powojennej Wielkiej Brytanii nie tkwiły w tym, kto popełniał przestępstwa, ale w tym, dlaczego zwykli ludzie posuwali się do desperackich czynów. Owszem, jest to powieść kryminalna rozgrywająca się w czasie świąt Bożego Narodzenia, lecz mniej w niej świątecznej radości, a więcej napięć, hipokryzji i sekretów, które kryły się tuż pod powierzchnią eleganckiego społeczeństwa.
Fabuła powieści zbudowana jest na przeciwstawianiu sobie społecznych konwenansów, podsłuchiwaniu rozmów, powielaniu wiejskich plotek, ujawnianiu subtelnych urazów i lęków zrodzonych z powojennej surowości, zmian w angielskich tradycjach – materialnych dowodów, że sytuacja po wojnie nie wróciła jeszcze do normy. Te szczegóły nie są ozdobnikami, właśnie one nadają narracji impet, wpływając na zachowania bohaterów, wzbudzając nieufność lub podsycając niepokój. Świat przedstawiony przez Susan Gilruth jest wciąż przejściowy. Przedwojenna szlachetność ściera się z powojennym pragmatyzmem. Do wioski dopiero dociera prąd, ale brakuje służby, a niegdyś zamożne rodziny muszą wyprzedawać ziemię lub rodzinne pamiątki. Bohaterowie z nostalgią opowiadają o tym, co utracili, ale ich nostalgia często skrywa niepewność, zazdrość i zawiść. Na tym tle dochodzi do konfliktów i… do zbrodni!
Mamy zatem okres przed świętami Bożego Narodzenia w typowej angielskiej wiosce. I… morderstwo, bo w święta śmierć lubi uderzyć znienacka! Kryminalna intryga w najlepszym klasycznym wydaniu. Gdyby Liane „Lee” Craufurd, narratorka tej opowieści, była osobą wierzącą w złe znaki, przeczucia i tym podobne rzeczy, nigdy nie przyjęłaby zaproszenia na spędzenie świąt u przyjaciółki, Betty Sandys i jej rodziny. W spokojnej, malowniczej wiosce Staple Green w hrabstwie Kent doktor Howard Sandys i jego żona Betty szykują się do świąt, a towarzyszy im przyjaciółka domu, Lee Craufurd. Przybyła do Sandysów, by spędzić kilka tygodni spokoju w okresie poprzedzającym święta, podczas gdy jej mąż Bill był zajęty sekretnymi sprawami dla Ministerstwa Wojny. Magia świąt szybko jednak pryska, gdyż przyjęcie zakłóci pojawienie się Soni Philips, enigmatycznej wdowy, nowej mieszkanki wioski. Spokój we wsi jest bardzo kruchy. Atrakcyjna wdowa zwraca na siebie uwagę, kochankowie się kłócą, sąsiedzi plotkują, a stare urazy narastają. Lecz to dopiero początek – bo nagle umiera wyniosły lokalny arystokrata, były sędzia i zapalony kolekcjoner ceramiki, sir Henry Metcalfe. No i po sielankowym nastroju nie zostaje nawet ślad. Ponieważ jednak wszyscy szczerze nie lubili ofiary, nikt w hrabstwie nie odczuwa prawdziwego żalu z tego powodu, choć niewątpliwie dla większości to wstrząsające wydarzenie. W gronie znajomych Metcalfe’a aż roi się od podejrzanych. Lee łączy więc siły z inspektorem wydziału śledczego Scotland Yardu, Hugh Gordonem, by odkryć, kto ośmielił się zamienić jej święta w koszmar.
O autorce: Susan Gilruth to pseudonim literacki angielskiej pisarki Susannah Margaret Godley (1911–1992). Pod tym nazwiskiem opublikowała siedem powieści kryminalnych i detektywistycznych w latach 1951-1963. Jej powieść z 1956 roku „A Corpse for Charybdis” została zaadaptowana na potrzeby radia i wyemitowana w BBC Radio 4 w 1968 roku, a „The Snake is Living Yet” (1963) została wznowiona w japońskiej serii obok książek Michaela Innesa i ECR Loraca po roku 2000. Jej książki po latach zapomnienia stały się rzadkimi przedmiotami kolekcjonerskimi, a jej opowiadania są dziś perełkami, które zostały ponownie odkryte przez czytelników British Library Crime Classics. Doceniana jest jako jedna z tych autorek, które potrafiły połączyć styl i błyskotliwość kryminału z wątkami społecznymi, a także z kobiecą wrażliwością i poczuciem humoru. Jako ciekawostkę warto podać, że akcja sześciu – z siedmiu powieści Susan Gilruth toczy się w Anglii, a tylko jednej w Afryce Północnej, a bohaterami sześciu – z siedmiu powieści tej autorki są detektyw-amator Liane „Lee” Craufurd i inspektor wydziału śledczego Scotland Yardu, Hugh Gordon.
Susan Gilruth „Zagadka świątecznej zbrodni” (tytuł oryginału angielskiego „Death in Ambush: A Lost Christmas Murder Mystery”). Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2025. Stron 320, oprawa miękka ze skrzydełkami. Przełożyła Ewa Horodyska. Premiera 2 grudnia 2025. Powieść można zamówić u wydawcy na https://sklep.zysk.com.pl/zagadka-swiatecznej-zbrodni.html.
Dzięki życzliwości wydawnictwa mamy dla Was 2 egzemplarze tego kryminału. Poniżej nasz konkurs dla Czytelników.
KONKURS CZYTELNICZY
Dzięki uprzejmości Zysk i S-ka Wydawnictwa (www.zysk.com.pl) ogłaszamy dla Czytelników portalu LADY’S CLUB konkurs, w którym można zdobyć 2 egzemplarze powieści kryminalnej Susan Gilruth „Zagadka świątecznej zbrodni”. Otrzymają je ci z Państwa, którzy odpowiedzą na pytanie: W jakim mieście afrykańskim toczy się akcja jedynej poza Anglią powieści kryminalnej omawianej przez nas autorki i jaki ona nosi tytuł? Odpowiedzi wysyłajcie na adres: redakcja@ladysclub-magazyn.pl.
REGULAMIN
1. Nagrodę w konkursie stanowią 2 egzemplarze powieści kryminalnej Susan Gilruth „Zagadka świątecznej zbrodni”, ufundowane przez Zysk i S-ka Wydawnictwo.
2. Rozdanie przewiduje 2 zwycięzców – każdy z nich otrzyma po jednym egzemplarzu książki.
3. Rozdanie trwa od 2 grudnia 2025 roku do wyczerpania nagród.
4. Do rozdania można zgłosić się tylko raz.
5. Zadanie polega na nadesłaniu odpowiedzi na pytanie: W jakim mieście afrykańskim toczy się akcja jedynej poza Anglią powieści kryminalnej omawianej przez nas autorki i jaki ona nosi tytuł?
6. Spośród nadesłanych odpowiedzi redakcja wyłoni 2 zwycięzców.
7. Wyniki zostaną ogłoszone pod informacją o książce na portalu LADY’S CLUB w sekwencji PAN BOOK.
8. Uczestnicy mają 3 dni na przesłanie wraz z odpowiedziami na adres redakcja@ladysclub-magazyn.pl swoich danych do wysyłki nagród drogą pocztową; w przypadku braku takiej informacji w wyznaczonym czasie zostanie wybrana kolejna osoba.
ROZWIĄZANIE KONKURSU. Pytanie: W jakim mieście afrykańskim toczy się akcja jedynej poza Anglią powieści kryminalnej omawianej przez nas autorki i jaki ona nosi tytuł? Odpowiedź: Susan Gilruth, jak wspomnieliśmy w recenzji, w latach 1951-1963 opublikowała siedem powieści kryminalnych i detektywistycznych. Ostatnia z nich ukazała się nakładem wydawnictwa Hodder & Stoughton w 1963 roku i nosiła tytuł „The Snake is Living Yet” (w wolnym tłumaczeniu „Wąż wciąż żyje”). Akcja wszystkich wcześniejszych książek toczyła się w Anglii, a tylko tej jednej – w Tangerze w Maroku (Afryka Północna). Książki otrzymują: 1) Bronisława Skarbek, Strzegom; 2) Joanna Łukasik, Bogoria. GRATULUJEMY! (wpis z 7 grudnia 2025)
