W książce „Krótka historia inteligencji” Max Bennett opowiada historię ewolucji mózgów od pradawnych robaków w kierunku ludzkiej inteligencji – i o analogiach, jakie sztuczna inteligencja musi osiągnąć, aby dorównać, a nawet przewyższyć nasze obecne zdolności poznawcze. Bennett jest przedsiębiorcą, współzałożycielem i dyrektorem wielu firm z branży sztucznej inteligencji i technologii. Jego książka jest dogłębną analizą złożoności naszej ewolucji poznawczej. Główne założenie autora jest takie, że dopóki systemy sztucznej inteligencji nie powtórzą każdego etapu ewolucji naszego mózgu, nie będą w stanie wykazać się inteligencją na poziomie ludzkim.
Od niedawna jesteśmy świadkami niesamowitego rozwoju, wręcz ekspansji, sztucznej inteligencji w kolejnych dziedzinach życia. A jednak wciąż istnieje wiele obszarów, w których AI (ang. artificial intelligence) znacząco przegrywa z ludzkim mózgiem. Jak to możliwe, że sztuczna inteligencja może pokonać arcymistrza w szachach, lecz nie potrafi skutecznie załadować zwykłej zmywarki bez tłuczenia naczyń? Jak pokazuje Max Bennett, znalezienie odpowiedzi na to pytanie wymaga zanurzenia się w długiej historii ewolucji ludzkiego mózgu, pełnej falstartów, ślepych uliczek i innowacyjnych skoków.
„Krótka historia inteligencji” wypełnia lukę pomiędzy neurobiologią i AI, łącząc koncepcje z obu dziedzin w jedną opowieść. Pokazuje, w czym sztuczna inteligencja dorównała lub przewyższyła ludzki mózg, a gdzie nadal zawodzi i dlaczego. A przede wszystkim opowiada, w jaki sposób zrozumienie pięciu przełomów w ewolucji mózgu może nam pomóc przewidzieć przyszłą ścieżkę rozwoju sztucznej inteligencji. Co jeszcze ewolucja ludzkiego mózgu może nam powiedzieć o przyszłości sztucznej inteligencji? Bennett twierdzi, że aby w pełni wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, systemy elektroniczne powinny odzwierciedlić ewolucję biologiczną, w tym kluczowe przełomy, takie jak uczenie się na podstawie wartości emocjonalnych, tworzenie modeli predykcyjnych w czasie, symulowanie możliwych scenariuszy, przypisywanie stanów mentalnych i gromadzenie wiedzy za pomocą języka.
Inteligencja biologiczna rozwijała się w pięciu kluczowych przełomach: kierowaniu, wzmacnianiu, symulowaniu, mentalizowaniu i mówieniu. To z kolei stopniowo budowało bardziej zaawansowane funkcje, takie jak wyobraźnia i teoria umysłu. Dlatego nadal otwarte pozostają pytania dotyczące tego, jakie dokładnie wyższe zdolności poznawcze posiada inteligencja biologiczna, których wciąż brakuje zaawansowanej sztucznej inteligencji? I jak możemy formalnie ocenić bardziej złożone aspekty, takie na przykład, jak ciekawość i wyobraźnia, wykraczając poza ludzkie kryteria? Czy najbardziej rewolucyjne systemy sztucznej inteligencji mogą przejawiać się inaczej niż ludzka mimikra lub cała biologia razem wzięta, przyjmując niebiologiczną istotę technologii? Autor tej ciekawej książki przypuszcza, że kiedyś nastąpi spekulatywny szósty przełom, polegający na oddzieleniu się inteligencji od biologii.
Opowieść Maxa Bennetta jest mocno zakorzeniona w neuronauce. Bada on sztuczną inteligencję nie tylko jako technologię, ale też jako potencjał równy lub przewyższający ludzki intelekt. Rozszerza swoje rozważania na przyszłość ewolucji człowieka, przewidując połączenie inteligencji biologicznej i maszynowej, a nawet posuwa się do spekulacji na temat nowego gatunku człowieka.
OPINIE
Karl Friston, neurobiolog, University College London: „Ta książka ujawnia wszystko, co zawsze chcieliście wiedzieć o mózgu (ale baliście się zapytać). Niesamowite źródło wiedzy. Każde odkrycie neurobiologii ostatniego stulecia autor wplata w misterną ewolucyjną narrację. Powstała na tej kanwie opowieść ilustruje stopniową transformację mózgów pradawnych robaków w mózgi świadomych i ciekawskich stworzeń, jakimi się staliśmy”.
Daniel Kahneman, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii: „Ta książka jest świetna. Przeczytałem ją szybko, bo była tak ciekawa, a potem wróciłem do niej i przeczytałem jej większą część jeszcze raz”.
George Dileep, DeepMind, współzałożyciel Vivarious AI: „Jeśli chcecie zrozumieć, jak funkcjonuje mózg albo zbudować sztuczną inteligencję na poziomie ludzkiej, powinniście przeczytać tę książkę, która udaje, że zajmuje się historią, ale tak naprawdę wybiega w przyszłość. Zdumiewająca ilość szczegółów anatomicznych, fizjologicznych i behawioralnych została zebrana w spójną ewolucyjną opowieść i wyjaśniona w kontekście obliczeniowym. Czytanie tej książki to czysta przyjemność!”.
O autorze: Max Bennett (na zdjęciu) jest przedsiębiorcą i badaczem. Współtworzył wiele firm z branży sztucznej inteligencji, posiada kilka patentów na technologie sztucznej inteligencji i opublikował liczne prace naukowe na temat neuronauki ewolucyjnej i inteligencji. Znalazł się na liście „Forbesa” 30 Under 30, a także na liście Built In NYC 30 Tech Leaders Under 30. Był współzałożycielem i dyrektorem do spraw produktów w Bluecore – jednej z najszybciej rozwijających się firm w Stanach Zjednoczonych, dostarczającej największym przedsiębiorstwom na świecie technologie sztucznej inteligencji. Bennett ukończył w 2012 roku z wyróżnieniem Uniwersytet Waszyngtoński w St. Louis, uzyskując duplom z ekonomii i matematyki, po czym został traderem (osobą dokonującą krótkoterminowych transakcji na rynkach finansowych) w Goldman Sachs, a następnie w 2013 roku założył Bluecore (www.blucore.com). Obecnie współpracuje z ponad 190 klientami reprezentującymi ponad 250 luksusowych marek konsumenckich.
Max Bennett „Krótka historia inteligencji. Ewolucja, sztuczna inteligencja i pięć przełomów, które ukształtowały nasz mózg” (tytuł oryginału „A Brief History of Intelligence”, 2023). Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2025. Przełożył Tomasz Bieroń. Stron 560, oprawa miękka ze skrzydełkami. Premiera 30 września 2025. Tę publikację można zamawiać na stronie wydawcy https://sklep.zysk.com.pl/krotka-historia-inteligencji-ewolucja-sztuczna-inteligencja-i-piec-przelomow-ktore-uksztaltowaly-nasz-mozg.html.
KONKURS CZYTELNICZY
Dzięki uprzejmości Zysk i S-ka Wydawnictwa (www.zysk.com.pl) ogłaszamy dla Czytelników portalu LADY’S CLUB konkurs, w którym można zdobyć 1 egzemplarz książki Maxa Bennetta „Krótka historia inteligencji”. Otrzyma ją osoba, która odpowie na pytanie: Jaki amerykański serial trafnie przewidział przyszłość, prezentując technologie wówczas niewyobrażalne: rozmowy wideo, telewizory z płaskim ekranem, telefony komórkowe, drukarki 3D i smartwatche?Odpowiedzi wysyłajcie na adres: redakcja@ladysclub-magazyn.pl.
REGULAMIN
1. Nagrodę w konkursie stanowi 1 egzemplarz książki Maxa Bennetta „Krótka historia inteligencji”, ufundowany przez Zysk i S-ka Wydawnictwo.
2. Rozdanie przewiduje 1 zwycięzcę.
3. Rozdanie trwa od 26 września 2025 roku.
4. Do rozdania można zgłosić się tylko raz.
5. Zadanie polega na nadesłaniu odpowiedzi na pytanie: Jaki amerykański serial trafnie przewidział przyszłość, prezentując technologie wówczas niewyobrażalne: rozmowy wideo, telewizory z płaskim ekranem, telefony komórkowe, drukarki 3D i smartwatche?
6. Spośród nadesłanych odpowiedzi redakcja wyłoni 1 zwycięzcę.
7. Wynik zostanie ogłoszony pod informacją o książce na portalu LADY’S CLUB w sekwencji PAN BOOK.
8. Zwycięzca ma 3 dni na przesłanie na adres redakcja@ladysclub-magazyn.pl swoich danych do wysyłki nagrody drogą pocztową; w przypadku braku takiej informacji w wyznaczonym czasie zostanie wybrana kolejna osoba.
ROZWIĄZANIE KONKURSU. Pytanie: Jaki amerykański serial trafnie przewidział przyszłość, prezentując technologie wówczas niewyobrażalne: rozmowy wideo, telewizory z płaskim ekranem, telefony komórkowe, drukarki 3D i smartwatche? Odpowiedź: Jest rok 2061, miasto Orbit City. Pracownik firmy „Kosmiczne koła zębate”, George Jetson, mieszka w Okrąglaku wraz z żoną Jane, czternastoletnią córką Judy, ośmioletnim synem Elroyem, szarym dogiem niemieckim Astro i służącą-robotem Rosie (Rosey). Razem przeżywają wiele przygód. Chodziło nam zatem o serial „Jetsonowie” (oryg. „The Jetsons”) – amerykański film animowany, nakręcony w latach 1962-1963 (pierwsza seria miała 24 odcinki), jedną z najbardziej znanych produkcji wytwórni Hanna-Barbera. Twórcy „Jetsonów” poprawnie i jako pierwsi na świecie przewidzieli rozmowy wideo, telewizory z płaskim ekranem, telefony komórkowe, druk 3D i smartwatche – technologie w 1962 roku niewyobrażalne, a teraz wszechobecne. „Jetsonowie” położyli zatem mało znany w historii kamień milowy, ale równie istotny co ówczesny wyścig kosmiczny Amerykanów z Sowietami – we wrześniu 1962 roku za fasadą zabawnego sitcomu trafnie przewidzieli przyszłość. Ów kamień milowy albo po prostu futurystyczny wyczyn twórców serialu obarczony został tylko jedną skazą technologiczną – do tej pory naukowcom nie udało się stworzyć takiej służącej-robota (a może robocicy?) jak Rosie. W serialu Rosie potrafiła wszystko – była lojalna, wrażliwa i dowcipna, umiała się wzruszyć, kiedy usłyszała piękny wiersz i potrafiła łagodzić kłótnie domowe. Jednym słowem miała inteligencję człowieka, nie mówiąc o tym, że świetnie obsługiwała zmywarkę, nie tłukąc naczyń, czego w naszym świecie nie potrafi jeszcze żaden robot. Serial „Jetsonowie” został wymyślony jako przeciwieństwo „Flintstonów” – o ile bohaterowie wcześniejszego serialu byli jaskiniowcami, to Jetsonowie żyli w odległej przyszłości, gdzieś w latach 60. XXI wieku. Według pierwotnego zamysłu producentów akcja miała rozgrywać się dokładnie 100 lat od premiery serialu, czyli w roku 2062. Po 22 latach produkcję wznowiono – w latach 1984-1987 powstało jeszcze 51 odcinków. Przez cały czas istnienia serialu prawa do jego premierowych emisji na rynku amerykańskim posiadała sieć ABC. Książkę otrzymuje: 1) Maciej Bąk, Będzin. GRATULUJEMY! (wpis z 4 października 2025)
