Fizyk kwantowy i znakomity popularyzator nauki ujawnia, w jaki sposób możemy w pełni korzystać z życia. Świat jest nieprzewidywalny, skomplikowany i pełen sprzeczności, a poruszanie się w nim i podejmowanie optymalnych decyzji wciąż niełatwe. W swoim przewodniku po bardziej racjonalnym życiu, zatytułowanym „Radość nauki”, iracko-brytyjski autor, Jim Al-Khalili, namawia czytelników do wypracowania sobie podejścia do świata typowego dla naukowców.
Stare porzekadło, zgodnie z którym piękno istnieje jedynie „w oku patrzącego”, odnosi się nie tylko do życia codziennego, ale również do nauki. Jednak to, co uważamy za fascynujące albo piękne, jest bardzo subiektywne. Naukowcy doskonale zdają sobie sprawę, że nowe tematy i sposoby myślenia mogą być zniechęcające. Komuś, kto nie jest odpowiednio zorientowany w danym temacie, może on się wydać wręcz odstręczający. Odpowiedziałbym na to, że jeśli się postaramy, to prawie zawsze będziemy w stanie zrozumieć ideę lub koncepcję, która kiedyś wydawała nam się nie do zgłębienia. Musimy tylko mieć otwarte oczy i umysły, a także poświęcić dość dużo czasu na przemyślenie sprawy i przyswojenie sobie informacji, niekoniecznie na poziomie eksperckim, lecz na tyle, na ile jest to nam potrzebne – stwierdził autor we wstępie do książki.
W tym miejscu Jim Al-Khalili posłużył się przykładem tęczy, zwyczajnego i powszechnego zjawiska w świecie przyrody. Każdy, kto kiedykolwiek obserwował tęczę, musiał uznać, że jest ona czymś pięknym, magicznym, czarującym. Czy przestanie być mniej magiczna, jeśli poznamy ukryty za tęczą mechanizm naukowy? Poeta John Keats stwierdził, że Isaac Newton „zniszczył całą poezję tęczy, sprowadzając ją do kolorów pryzmatycznych”. Autor omawianej przez nas książki nie zgodził się z tą przewrotną tezą. Jego zdaniem, nauka w żaden sposób nie zniszczyła „poezji tęczy”, ale wręcz przeciwnie – po zbadaniu tworzących ją składników, słońca i deszczu – powiększyła nasze uznanie dla piękna i finezji natury. Jak wiemy, tęcza jako kolorowy łuk na niebie powstaje z załamanego światła słonecznego, docierającego do naszych oczu po przebiciu się przez miliardy kropel deszczu. Jim Al-Khalili, fizyk przecież, dokładnie i przystępnie przeanalizował ten proces, dodając (czego pewnie wielu z nas do tej pory nie wiedziało), że stojąc na ziemi widzimy jedynie górną połowę kolorowego stożka, bo gdybyśmy byli w stanie wznieść się pod niebo, ujrzelibyśmy całą tęczę jako pełne koło.
Tęczy nie można dotknąć. Nie ma ona substancji, nie istnieje w żadnej konkretnej części nieba i jest niematerialną interakcją pomiędzy światem przyrody a naszymi oczami i mózgiem. Każdy tak naprawdę widzi inną tęczę, złożoną z tych promieni światła, które docierają do jego oczu. Każdy doświadcza zatem swojej własnej, niepowtarzalnej tęczy, stworzonej przez naturę dla niego i tylko dla niego – skonstatował autor „Radości nauki”. Czy przez to tęcza jest mniej czarodziejska i magiczna, że dowiedzieliśmy się, jak powstaje? To właśnie daje nam rozumienie naukowe – jesteśmy bogatsi o wiedzę, rozumiemy istotę zjawiska, pogłębiamy znajomość sprawy, poszerzamy obraz świata w naszym umyśle, którego bez rozwoju nauki nigdy byśmy nie uzyskali.
Metoda naukowa pomaga ludzkości w tworzeniu prawdziwego obrazu rzeczywistości i opiera się na zbiorze podstawowych zasad, które mogą wszystkim pomóc w pewniejszym poruszaniu się po współczesnym życiu. Omawiając naturę prawdy i niepewności, rolę wątpliwości, zalety i wady uproszczeń, a także wartość wystrzegania się błędów poznawczych i znaczenie myślenia opartego na dowodach, autor pokazuje, że fundamenty metody naukowej mają wielkie znaczenie w stawiających nas przed trudnymi wyborami, skomplikowanych czasach, w których żyjemy. Jim Al-Khalili, fizyk i gospodarz programów w BBC, ujawnia, w jaki sposób jego osiem lekcji z samego serca nauki pomoże nam pełniej korzystać z życia
Sean Carroll, autor książki „Stąd do wieczności i z powrotem: Poszukiwanie ostatecznej teorii czasu”: Ta trafna i wnikliwa książka w przystępny sposób przedstawia czytelnikom cały wachlarz ciekawych i aktualnych koncepcji.
O autorze: JIM AL-KHALILI (właściwie Jameel Sadik, na zdjęciu powyżej) urodził się 20 września 1962 w Bagdadzie. Jest iracko-brytyjskim fizykiem teoretycznym, autorem i popularyzatorem nauki, profesorem fizyki teoretycznej i kierownikiem działu zaangażowania społecznego w naukę na Uniwersytecie w Surrey. Ponadto sprawdza się znakomicie w roli stałego prezentera programów popularnonaukowych w radiu i telewizji BBC i częstego komentatora nauki w innych brytyjskich mediach. W 2014 został uznany przez brytyjską Radę ds. Badań nad Inżynierią i Naukami Fizycznymi za lidera RISE (Recognising Inspirational Scientific and Engineers). Jego ojciec był inżynierem irackich sił powietrznych, a matka, Angielka, bibliotekarką. Osiedlił się na stałe w Wielkiej Brytanii w 1979 roku. Po ukończeniu i ponownym zdaniu matury w ciągu trzech lat, do 1982 roku, studiował fizykę na Uniwersytecie w Surrey i uzyskał tytuł licencjata. Tytuł doktora nauk ścisłych zdobył w 1986 roku. Pozostał w Surrey, aby uzyskać stopień doktora filozofii w dziedzinie teorii reakcji jądrowych, który uzyskał w 1989 roku. Al-Khalili mieszka w Southsea w Portsmouth z żoną Julie. Mają syna i córkę. Opisuje siebie jako ateistę i humanistę, syna protestanckiej chrześcijanki i szyickiego ojca, bez ani jednej religijnej kości w swoim ciele.
Polecamy nową książkę z Zysk i S-ka Wydawnictwa, Poznań 2024. Jim Al-Khalili, „Radość nauki” (tytuł oryginału „The Joy of Science”, 2022). Przełożył Tomasz Bieroń. Str. 184, oprawa twarda. Premiera 6 lutego 2024. Książkę można zamówić z rabatem na https://sklep.zysk.com.pl/radosc-nauki.html. Dzięki uprzejmości Wydawcy mamy dla Was 2 egzemplarze tej publikacji – poniżej nasz konkurs czytelniczy.
KONKURS CZYTELNICZY
Dzięki uprzejmości Zysk i S-ka Wydawnictwa (www.zysk.com.pl) ogłaszamy dla Czytelników portalu LADY’S CLUB konkurs, w którym można zdobyć 2 egzemplarze książki Jima Al-Khalili’ego „Radość nauki”. Otrzymają je ci z Państwa, którzy pierwsi odpowiedzą na pytanie: Wymień przynajmniej dwóch wybitnych naukowców i popularyzatorów wiedzy, którzy w swoich książkach przed Jimem Al-Khalili’m posłużyli się przykładem tęczy jako zjawiska i magicznego, i naukowego zarazem? Odpowiedzi wysyłajcie na adres: redakcja@ladysclub-magazyn.pl.
REGULAMIN
1. Nagrodę w konkursie stanowią 2 egzemplarze książki Jima Al-Khalili’ego „Radość nauki”, ufundowane przez Zysk i S-ka Wydawnictwo.
2. Rozdanie przewiduje 2 zwycięzców – każdy z nich otrzyma po jednym egzemplarzu książki.
3. Rozdanie trwa od 7 lutego 2024 roku do wyczerpania nagród.
4. Do rozdania można zgłosić się tylko raz.
5. Zadanie polega na jak najszybszym nadesłaniu prawidłowej odpowiedzi na pytanie: Wymień przynajmniej dwóch wybitnych naukowców i popularyzatorów wiedzy, którzy w swoich książkach przed Jimem Al-Khalili’m posłużyli się przykładem tęczy jako zjawiska i magicznego, i naukowego zarazem?
6. Spośród nadesłanych odpowiedzi redakcja wyłoni 2 zwycięzców.
7. Wyniki zostaną ogłoszone pod informacją o książce na portalu LADY’S CLUB w sekwencji PAN BOOK.
8. Uczestnicy mają 3 dni na przesłanie wraz z odpowiedziami na adres redakcja@ladysclub-magazyn.pl swoich danych do wysyłki nagród drogą pocztową; w przypadku braku takiej informacji w wyznaczonym czasie zostanie wybrana kolejna osoba.
ROZWIĄZANIE KONKURSU. Pytanie: Wymień przynajmniej dwóch wybitnych naukowców i popularyzatorów wiedzy, którzy w swoich książkach przed Jimem Al-Khalili’m posłużyli się przykładem tęczy jako zjawiska i magicznego, i naukowego zarazem? Odpowiedź: Ikonicznym przykładem tęczy przed angielskim popularyzatorem wiedzy posłużyli się w swoich pracach między innymi Carl Sagan („Świat nawiedzany przez demony. Nauka jako światło w mroku”, wyd. polskie Zysk i S-ka, 1999) i Richard Dawkins („Rozplatanie tęczy. Nauka, złudzenia i apetyt na cuda”, wyd. polskie Prószyński i S-ka, 2001). Książki otrzymują: 1) Joanna Madeja, Podgórzyn; 2) Magdalena Dudzik, Jarosławiec. GRATULUJEMY! (wpis z 13 lutego 2024)
